ผญาประกวด 1

นำมาลงไว้ให้พี่น้องได้อ่าน 4 เรื่อง  สนุกมากเลย อ่านแล้วอายุยืนหมื่นปีครับพี่น้อง

1. การแสดงของโรงเรียนอนุบาลเจริญศิลป์

แสดงโดย..ท้าวชินวัตร มายูร ชั้น ป.6/2

………………………………………………….

ดีดพิณนิดหนึ่งจบแล้ว….ลำออกแขก………

พอแต่เปิดผ้ากั้ง  ออกมาส่องมองหา

พ่อแม่มาฟังผม   แน่บ่ นอ วันนี้

ครูผมดีเอาฮ้าย    ใจเพิ่นดีคักแน่

ผู้พ้อว้อแพ้แว้     ยังบ่ฮ้ายแต่ใส่ใจ

เพิ่นสอนให้         ได้เก่งดีมีสุขยิ่ง

สอนผู้หญิงให้ฮู้  ดูแลบ้านคู่สู่แนว

ส่วนผู้ชายนั้นแหล่ว  สอนแนวฮ่างแนวมี

กราบสวัสดีคุณครู     ผู้เพิ่นมีพระคุณล้น

ตลอดจนไทยบ้าน             มาฮ่วมงานขันแข่ง

หมู่ฮักแพงและพี่น้อง       สำบายดีถ้วนคู่สู่คน

สาวใดสนใจอ้าย                              ชายหางตามาพี้แน่

ส่งยิ้มมาแพ้แว้                   แข่งขันแพ้….กะซางมัน …เอ้อะ ๆ  เออ ๆ ๆ  เอ้อ ๆ ๆ ๆ

สมมุตินามตามท้องแม่  ผมเกิดจากท้องแม่ กะเลยสมมุตินามตามท้องแม่ …ผมเองมีนามอยู่แล้วว่า ท้าวชินวัตร มายูร ชื่อเล่นว่า บักเฟม เฮียนอยู่ชั้น ป. 6/2 โรงเรียนอนุบาลเจริญศิลป์ ครูประจำชั้นชื่ออาจารย์วิเชียร คำภูแสน  ผอ.ชื่อเรืองศิลป์  ศรีจำพลัง  พ่อชื่อท้าวทักษิณ รูปหร่อ ชื่อเล่นว่า เสี่ยแหบ เซียนไก่ตีประจำหมู่บ้าน เป็นประธานสภา อบต. เจริญศิลป์ แม่ชื่อสุภัก ยิ้มหวาน ตั้งร้านขายวัสดุก่อส่างชื่อร้าน ทักษิณวัสดุก่อสร้าง อยู่ทางส่นบ้านเจริญศิลป์ หมู่ 2  คันผู้ใดสิส่างบ้านส่างเฮือนกะไปอุดหนุนซื้อของนำแหน่เด้อครับ บ่ว่าสิเป็นอิฐ หิน ปูน ทราย ท่อน้ำ  ฝักบัว หัวส้วม สีทาบ้าน ไม้ระแนง  สังกะสี  เลื่อยลันดา ตาปู ฆ้อนตี  เหล็กซี เหล็กเส้น โอ้ย…มีครบเบิ้ดสู่อย่างนั่นหละครับ  ไปเบิ่งเอาโลด อยากได้อิหยังชี้เอา บอกเอา แม่ผมหาให่ได้เบิ้ดสู่อัน  ราคากะบ่แพง ขายเอากำไรพออยู่ได้ บ่ซื้อบ่หากะบ่ว่า  ไปเยี่ยมหยามถามข่าวกันแหน่  สมัยสิมา ท้าวทักษิณ พ่อผมว่าสิลงสมัครเป็นนายกเทศมนตรีลองเบิ่ง ผมเลยถือโอกาสนี้ประชาสัมพันธ์ไว้ล่วงหน้า เอาละครับ มื้อนี้กะได้เวลา 6โมงเคิงแล้ว ผมต้องอาบน้ำแปรงฟัน แต่งโต กินข้าว ลาแม่ไปโรงเรียนสาก่อน

(ดีดพิณ……….จบแล้วพูด) …….แม่ผมสอนก่อนไปโรงเรียนว่า…

อย่าสิมัวเมาเล่น  การพนันกุ้งไก่..เด้อลูกเด้อ

เงินสิไหลหลั่งเข่า  กระเป๋าเป้หมู่เจ้ามือ ……ซั้นแหล่ว  ..ไปโรงเรียนกะอย่าสิแวเล่นโบกข่างทางเลาะเฮือนแม่ตู้เปิ่นเด้อลูกเด้อ  ตำรวจสิไล่จับ

(ดีดพิณเล็กน้อย……………จบแล้วพูด)

คุณครูเพ็ญศิลป์ ไชยวงศ์คต ผู้กำกับการแสดงเทือนี้สอนผมไว้ว่า…เฟมเอ้ย

คันอยากรวยให้เจ้าค้า                      ขายของในตลาด

แม่นขาดทึนกำไรหน่อย                  ให้ค่อยสู้อย่าสิหนี…..ซั้นแหล่ว

(ดีดพิณสักเล็กน้อย จบแล้วพูด)   …..เลิกโรงเรียนแล้วฟ้าวเมือขายของซ่อยแม่ก่อนเด้อครับ….เออ….พ่อสอนผมเกือบสู่มื้อว่า

เฟมเอ้ย….คนเฮานี่ …..

ใหญ่ย้อนกินข้าว                              เถ่าย้อนกิดโดน

จนย้อนกินเหล้า                 เศร้าย้อนแฟนหนี

ฮางมีย้อนเบี้ยไม้                ขี่ไฮ้ย้อนเบี้ยโบก

เป็นโรคย้อนสำส่อน         ตั้งบ่อนสิติ้ดคุก

ทุกข์ย้อนขี่คร้าน                หัวล้านย้อนยาผีบอก  ….ลูกเอย….แม่นความเพิ่นนอครับ

(ดีดพิณครึ่งลายด้วยท่าทางลีลาเร้าใจ……………จบแล้วลุกขึ้นเอาพิณคล้องคอ เต้น.. ฟ้อน.. ลำเพลิน /ลำเดิน)

ยกย่างย้าย  ๆ                      ย้ายย่างยับยับ

ยับยับยก                                             ย่างยับยามย้าย

ยามยายหย่ำ  ๆ    ๆ                           อย่ายืนมือเข่าแหย่

ยายหย่ำมือขาดแท้                            เซาแม้อย่าแหย่ยาย

อย่าหล่วยหล่าย ๆ      แยงยายยามย่าง

มันสิเห็นยัมย่าง                                ยานห่อยอยู่แอว

เหลียวเบิ่งแล้ว  ๆ ๆ                         ยามยายสะพายย่าม

ซงสิมีข้าวน้ำ                                     ในย่ามคู่ยาม

ย่ามยายย้อย                        ยอยแดงแยงเด่น

หยังกะเป็นเยิบเยิบ                           ยามยุ้มยัดของ

ย่างย่องย่อง  ๆ                                  หัวหยองหมักแหย่

เห็นแต่หัวยุ้มยุ้ม                                ยามย้องย่ามแดง

ย่างย่องแย่ง                        แยงยายยามย่าง

เห็นแต่หัวย้ามย้าม                            ยามยุ้มย่ามแดง

ยัดข้าวแห้ง  ๆ                                   ยามแดงแยงเด่น

พ่อใหญ่เห็นเย้งเบ้ง                          ยอย้องคู่ยาม…จั้ด

(จบแล้ว ส่งจูบ ส่งยิ้ม ยกมือสองข้างขึ้นโบก  เดินเข้าฉากไป)

จบบริบูรณ์

……………………………………………………………

2.  ชนะเลิศประกวดผญาเกี้ยว

งานลอยกระทงหนองทุ่งมน อำเภอเจริญศิลป์

ปี 2548

…………………………………………………………………

ผู้แสดง พ่อใหญ่ยุ้ย  ทองลอง  และคุณยายหนูแสง  เทพวงศ์ษา บ้านเจริญศิลป์ หมู่ที่ 2

พ่อใหญ่ยุ้ย

กล่าวแต่ครั้ง                       ก่อนสงครามโลกครั้งที่สอง

ตามฮีดคองโบราณ            ภาคอีสานภูมิพื้น

ยามกลางคืน                       ผู้สาวลงเข็นฝ่าย

ยามเดือนหงาย                   ถ่าผู้บ่าว

เสียงแคนดังจ้าวจ้าว         ทางหัวบ้านอ้ายบ่าวจารย์

ผู้สาวลงเข็นฝ้าย                ฟังเสียงหลาเสียงไนเจ้าสังมาม่วนแท้นอ

คึดอยากไปนั่งเว้า              นำสาวเจ้าผู้เพิ่นงาม เบิ่งเด๋

คืนนี้เดือนหงายแจ้ง          วันเพ็ญสิบห่าค่ำ

สิลองไปเที่ยวเล่น             สาวเข็นฝ่ายก่อนอยากนอน เบิ่งก่อนนา

สาวผู้นั่งเข็นฝ่าย                มีชายจองแล้วหรือบ่

คันแม่นยังอยู่ว่าง                              อ้ายขอเข่านั่งนำ ได้บ่นอ

ผู้สาว ผู้สาว ขอนั่งนำจักคนได้บ่ กับให่ถามจักคำแหน่

หญิง      นั่งนำกะได้อยู่ตั๊วอ้าย คันบ่ติ๊ว่าน้องผู้ฮ้าย

อ้ายเอ้ย น้องนี้แนวนามแฮ้ง            เหม็นกุ๋ยฮอดกระดูก

แม่นสิปลูกต้นอ้ม                             เทียมข่างกะบ่หอมตั๊วอ้าย

น้องนี้คือดังเชื้อชาติแฮ้ง                 เหม็นสาบกุ๋ยผง

บ่แม่นแนวหงส์คำ                            บ่อาจงอยคอนแก้ว ดอกตี้อ้าย

ชาย        ฮ่วย มาช่างเว้าแท้นอ ห่านี่   คนผู้จบผู้งามซ่างเปียบโต๋เป็นแฮ้ง

แฮ้งกะซ่าง          คนงามงามคือจั่งเจ้าเป็นแฮ้งอ้ายบ่ติ

เพิ่นยังว่านั้นเด้    เทวบุตรเป็นกา เทวดาเป็นแฮ้ง ธรณีคือมดง่าม

คนงาม งาม คือจั่งเจ้าเป็นแฮ้งกะส่วนเอา น้องเอย

หญิง                     อ้ายเอ้ย เหลียวเบิ่งหน่า    มาซงคือพ่อลูกอ่อน แท้นอ

ลูกเจ้านอนตื่นขึ่น              ทางบ้านสิแอ่วหา เด้อ้าย

ชาย                       อ้ายนี้ปลอดอ้อยซ้อย        บ่มีเมียบ่มีลูก

ผัดแต่เป็นข้าวปลูก           บ่ทันได้หว่านใส่ตม น้องเอย

หญิง                     อ้ายเอ้ย อย่าสิมาลวงล่อ   ตั๊วะสาวให่หลงเชื่อ

เมียอ้ายมีอยู่แล้ว                ทางบ้านสิอยู่คอย เด้อ้าย

ชาย                       อ้ายนี้ปลอดอ้อยซ้อย        คือดังตองตัด

ผัดแต่เป็นชายมา                              ผู้หญิงบ่เคยเว้า

มาเห็นเจ้า                           คนเดียวคือคนแรก

คันแม่นชู้กะเจ้าเมียกะเจ้า               อย่ามาเว้าให่ห่างไกล หลายนา

หญิง                     อ้ายเอ้ย อย่ามาติ๊แถลงเว้า               ลวงสาวให่หลงเชื่อ

อย่ามาตั๊วะหลอกล่อ         พอให่น้องได้คิดนำ หลายเด้อ

ชาย                       น้องเอ้ย คันบ่ฮักอ้ายบ่มานั่งเว้า     ให้มันเมื่อยคางกะไต ดอกนา

ใจบ่ใสต่อนาง                    บ่ย่างลงเฮือนซ้ำ น้องเอย

หญิง                     อ้ายเอ้ย คันอ้ายพอใจสร้าง  นำนางน้องบ่ว่า ดอกนา

คันสิมาซ่อยสร้าง              ทางนี้คิดแต่โดน แล้วตั้วอ้าย

ชาย                       อ้ายนี้หวังสิมาสมส่าง      ถางโพนปลูกบักถั่ว ตั้วน้อง

อยากเป็นผัวเข่าฮ่วมห่อง นำน้องแต่ผู้เดียวนี้แหล่ว

หญิง                     อ้ายเอ้ย คันบ่มาตั๊วต้ม       หวานคารมแต่ความปาก

คันหากจริงจั่งเว้า                             นางสิพร้อมคู่สู่แนว

มื้อนี้สมควรแล้ว                มื้อหลังจั่งมาใหม่

ต่อนี้ไปให่เป็นเรื่องของผู้เถ่า         เพิ่นมาเว้าสู่ขอ อ้ายเอย

ชาย                       น้องเอ้ย อ้ายอยากขอถามเรื่อง  เคืองในใจให่มันส่วง ก่อนนา

ย้านเจ้าตั๊วหลอกล่อ          มาแล้วว่าบ่เอา

สู่มื้อนี้                                  ผู้หญิงหลอกผู้ชายหลาย

คึดอยากอายยามมาขอ      ต่อค่าดองบ่ลงจ้อย

ข่อยอยากอายไทบ้าน       สินินทาว่าพ่อฮ้างขันหมาก

คันหากฮู้คักแล้ว                สิเมือบ้านอย่างสบาย

สิได้บอกพ่อแม่อ้าย          หาฤกษ์งามยามค่อง

กับมาส่งข่าวน้อง              บอกมื้อมาสู่ขอ น้องเอย

หญิง                     อ้ายเอ้ย ในใจน้อง             เงินค่าดอง น้องบ่ว่า

คันอ้ายมาสมส่าง                              ทางแม่น้องว่าส่ำมี

คันผัวเมียดีแล้ว                 เงินทองหาได้คล่อง

ค่าดองแพงได้หน่า           อ้ายหากู้น้องบ่เอา อ้ายเอย

เจ้าอย่าไปหากู้เงินดอกมาแต่งข่อยเด้ออ้าย ข่อยย้านหนี่

ชาย                       คันน้องเว้าจังซั้น                              มันค่อยส่วงในหัวใจ

สิเมือขายควยงัว                ข้าวปัดลานโฮมไว้

กับสิส่งข่าวให่                   ขอมื้อใดคักแน

อ้ายนี้ฮักจริงใจแท้             อ้ายเมือบ้านอย่าเปลี่ยนใจ เด้อน้องเอย

อ้ายลาเมือก่อนเด้อ

เดิ้กมาแล้วดาวช้างกะอ่วยงา ดาวปลากะอ่วยเหงี่ยง

ดาวไก่น้อย                         กะป้องหมู่เมือนอน

เดิ้กออนซอน                     อ้ายสิลาเมือบ้าน

คันน้องนอนในห่อง         อย่าลืมคำอ้ายเอิ้นสั่ง

สิหันหลังให่เจ้า                 หันหน่าเข่าสู่เฮือน น้องเอย

หญิง                     อ้ายเอ้ย คันอ้ายคืนเมือบ้าน นงครานน้องขอสั่ง แน่เด้ออ้าย

ยามอ้ายขึ่นโคกสูง            อ้ายอย่าไปยามค่ำ เด้ออ้าย

ยามอ้ายลงโคกต่ำ              ระวังตำตอมอน

ยามอ้ายนอนในห่อง         ให่ฝันหาน้องแน

น้องอยู่พี้                             สิคอยถ่าบาดห่าฝัน อ้ายเอย

จบบริบูรณ์

……………………………………………………

3.  ประกวดผญางานกาชาด จังหวัดสกลนคร

20  มกราคม  2552

………………………………………………………

ผู้แสดง พ่อใหญ่ยุ้ย  ทองลอง  และคุณยายหนูแสง  เทพวงศ์ษา บ้านเจริญศิลป์ หมู่ที่ 2

ชาย (เว้าผญา)

หนองท่งมนงามเหลือล้น        คนไปซมปานมดง่าม

กุดนาขามชื่อก้อง                    ดังเท่าทั่วอีสาน

พระองค์ดำคู่บ้าน                    สิ่งยึดเหนี่ยวทางจิตใจ

มีผ้าไหมผ้าย้อมคราม              งามดีพอใช้ได้

อยู่บ่ไกลจากหนี่                      ร้อยแปดโลอันหม่องว่า

ไปถามหาอำเภอเจริญศิลป์เด้อหมู่เจ้า หม่องข่อยเว้ากล่าวฝอย  พี่น้องเอย

เลยจากหนี่ไปหน่า                  ทางผญาสิได้หย่าว

มาพ้อสาวซ้ำเถ่า                      จักสิเว้าว่าจั่งใด  พี่น้องเอย

(เว้า)    สมมุตินามตามเรื่องตามราวว่า   เฮาเป็นผู้บ่าวผู้สาวเนาะเถ่าเนาะ

(เว้าผญา) พี่น้องเอ้ย…

เดือนสิบสองก๋ายไปแล้ว         ลอยกระทงกะได้ผ่าน

เดือนสองมาข้าวขึ่นบ้าน         สาวเข็นฝ่ายอยู่เดิ่นซาน

มื้อนี้นั่งอยู่บ้าน                                    จั๊กสิเฮ็ดแนวใด

สิลงไปหาผิงไฟ                       ข่วงผู้สาวเข็นฝ่าย

แนวเดือนหงายบ่ทันแจ้ง         แสงไฟพอพุมพู

เห็นหมุบมู่หมุบม่าย                มือถือฝ่ายแบกหลา

คือสิลงมาเข็นฝ่าย                    แม่นสาวใด๋ สิจอบเบิ่งก่อนนา

หญิง (เว้าผญา)

พี่น้องเอ้ย..

พอแต่กินข้าวแลงแล้ว             บ๋ายหลาออกมาแต่ง

ลองแกว่งเบิ่งก่อนน่า               สิเข็นฝ่ายได้บ่นอ

(เว้า)  ลองแกว่งเบิ่งก่อนนา..แอ อี แอ  แอ ๆ ๆ ๆ ๆ ๆ ๆ

ชาย (เว้าผญา)  พี่น้องเอ้ย…

ผัดแต่เป็นชายขึ่น                     สิบเจ็ดปีเริ่มเป็นบ่าว

เห็นผู้สาวคึดอยากเกี้ยว           จั๊กสิเว้าว่าจั่งใด๋

ตัดสินใจย่างเข่า                       ไปหาสาวลองเบิ่ง ก่อนนา

(เว้า)  ลองถามลาวเบิ่งก่อนนา

(เว้าผญา)  โอนอ..สาวผู้มาเข็นฝ่าย     มีชายจองแล้วหือบ่

คันยังแปนเปล่าว่าง                 อ้ายขอเข้านั่งนำ ได้บ่นอ

หรือว่าไซหลายท้าง                 ทางหยามมีหลายท่า แล้วบ้อ

สิพอละป่องไซไขป่องท้าง      พอวางให่พี่หยาม  ได้บ่นอ น้องเอย

หญิง (เว้าผญา)  อ้ายเอ้ย…

อันว่าไซหลายท้าง                   ทางหยามมีหลายท่า กะตามถ่อน

แต่หัวใจทั้งสี่ห่อง                    ผู้จองไว้บ่มี อ้ายเอย

(เว้า) ยังว่างอยู่ตั๊วะอ้าย นั่งนำกะได้อยู่ คันบ่ติ๊ว่าน้องผู้ฮ้าย

(เว้าผญา) อ้ายเอ้ย..น้องนี้คนผู้ฮ้าย       ฮูบก่ำดำหมอง

บ่แม่นแนวหงส์ทอง                บ่อาจงอยคอนแก้ว

น้องนี้แนวนามแฮ้ง                  เหม็นกุ๋ยฮอดกระดูก

แม่นสิปลูกต้นอ้ม                    เทียมข่างกะบ่หอม

เจ้าผู้หงศ์คำผ่าย                       คือบินก๋ายมาทางแฮ้งอีหม่น นอ

คนผู้จบจั่งอ้าย                         มานั่งใกล้กะว่าบุญ อ้ายเอย

(เว้า)  คืนนี้ แม่นลมอิหยังนอพัดอ้ายมาทางพี้  มาแล้วกะเข่ามานั่งสาดนำกันพี้เด้ออ้าย  นั่งหั่นมันขี่เถ้าหลาย  มานั่งสาดกินน้ำสูบยานำกันก่อน

(เว้าผญา) ยาสูบกะบ่เมาดอกอ้าย        น้องปลูกไว้ใส่ฝุ่นบ่พอขุม

ปลูกไปนำตีนโพน                  กะบ่เมาพอน้อย

น้องหาตักเอาน้ำ                      ในหนองมาถอกใส่

ฮดท่อใด๋กะแห่ง                       ยาสูบนั้นจั่งบ่เมา อ้ายเอย

ชาย (เว้าผญา)  น้องเอ้ย…ยาของเจ้า                เมาบ่เมาบ่ได้ว่า

ยาอีหยังกะสูบได้                     คันแม่นเจ้าให่นั่งนำ  น้องเอย

(เว้า)  ขอบใจหลายเด้อหล่า ที่จัดหาหม่องให่นั่ง

(เว้าผญา)  โอนอ น้องเอย

หมักบ่หมักกะค่อยอดสาเว้า    เหงานอนต๋างให่ซืน

ตื่นมื้อเช้า                                 เซาแล้วสิค่อยเมือ ดอกนา

(เว้า)    น้องเอ้ย..

เจ้ากะคนผู้จบผู้งาม กะด้อ       ซ่างเปรียบโตเป็นแฮ้ง

แฮ้งกะซ่าง สิเอาแฮ้งนี้ละ         อ้ายบ่เอาดอกหงส์

(เว้าผญา)  น้องเอ้ย…

อันว่าหงส์หงส์นี้                      มันแสนกุ๋ยกินหยาบ

พ้อหอยมันกะคาบพ้อปูมันกะทื้น  กลืนเรือยบ่จี่ไฟ

อ้ายบ่เอาดอกน้อง                    หงส์ทองกะตามซ่าง

อ้ายหมักหลายแม่นแฮ้ง           สิเอาแฮ้งบ่เอาหงส์ น้องเอย

เพิ่นยังว่านั้นเด้.

เทวบุตรเป็นกา เทวดาเป็นแฮ้ง   ธรณีคือมดง่าม

คนงาม งาม คือจั่งเจ้า               เป็นแฮ้งกะส่วนเอา น้องเอย

เพราะว่าแนวนามแฮ้ง              แม่นเชื้อชาติเทวดา

คันบ่มีหมาตาย                                    ยากสิเห็นดอกฝูงแฮ้ง น้องเอย

หญิง (เว้าผญา)

อ้ายเอ้ย… อย่ามาติ๊แถลงเว้า      ตั๊วะสาวให่หลงเชื่อ หลายถ่อน

อย่ามาตั๊วะหลอกล้อ                พอให่น้องคึดนำ หลายถ่อน

ชาย (เว้าผญา) น้องเอ้ย คันบ่หมักอ้ายบ่มานั่งเว้า  ให้มันเมื่อยคางกะไต ดอกนา

ใจบ่ใสต่อนาง                          บ่ย่างลงเฮือนซ้ำ น้องเอย

หญิง(เว้าผญา) อ้ายเอ้ย คันอ้ายพอใจสร้าง       นำนางน้องบ่ว่า ดอกนา

คันสิมาซ่อยสร้าง                     ทางนี้คิดแต่โดน แล้วตั้วอ้าย

ชาย(เว้าผญา)  อ้ายนี้หวังสิมาสมส่าง              ถางโพนปลูกบักถั่ว ตั้วน้อง

อยากเป็นผัวเข่าฮ่วมห่อง         นำน้องแต่ผู้เดียวนี้แหล่ว

หญิง(เว้าผญา) อ้ายเอ้ย คันบ่มาตั๊วต้ม             หวานคารมแต่ความปาก

คันหากจริงจั่งเว้า                     นางสิพร้อมคู่สู่แนว

มื้อนี้สมควรแล้ว                      มื้อหลังจั่งมาใหม่

ต่อนี้ไปให่เป็นเรื่องของผู้เถ่า   เพิ่นมาเว้าสู่ขอ อ้ายเอย

ชาย(เว้าผญา)  น้องเอ้ย อ้ายอยากขอถามเรื่อง  เคืองในใจให่มันส่วง ก่อนนา

ย้านเจ้าตั๊วหลอกล่อ                 มาแล้วว่าบ่เอา

สู่มื้อนี้                                      ผู้หญิงหลอกผู้ชายหลาย

คึดอยากอายยามมาขอ             ต่อค่าดองบ่ลงจ้อย

ข่อยอยากอายไทบ้าน              สินินทาว่าพ่อฮ้างขันหมาก

คันหากฮู้คักแล้ว                      สิเมือบ้านอย่างสำบาย

สิได้บอกพ่อแม่อ้าย                 หาฤกษ์งามยามค่อง

กับมาส่งข่าวน้อง                     บอกมื้อมาสู่ขอ น้องเอย

หญิง(เว้าผญา) อ้ายเอ้ย ในใจน้อง                    เงินค่าดอง น้องบ่ว่า

คันอ้ายมาสมส่าง                     ทางแม่น้องว่าส่ำมี

คันผัวเมียดีแล้ว                       เงินทองหาได้คล่อง

ค่าดองแพงได้หน่า                   อ้ายหากู้น้องบ่เอา อ้ายเอย

เจ้าอย่าไปหากู้เงินดอกมาแต่งข่อยเด้ออ้าย ข่อยย้านหนี่

ชาย(เว้าผญา)  คันน้องเว้าจังซั้น                     มันค่อยส่วงในหัวใจ

สิเมือขายควยงัว                       ข้าวปัดลานโฮมไว้

กับสิส่งข่าวให่                         ขอมื้อใดคักแน

อ้ายนี้ฮักจริงใจแท้                   อ้ายเมือบ้านอย่าเปลี่ยนใจ เด้อน้องเอย

อ้ายลาเมือก่อนเด้อ

เดิ้กมาแล้วดาวช้างกะอ่วยงา    ดาวปลากะอ่วยเหงี่ยง

ดาวไก่น้อย                              กะป้องหมู่เมือนอน

เดิ้กออนซอน                           อ้ายสิลาเมือบ้าน

คันน้องนอนในห่อง                อย่าลืมคำอ้ายเอิ้นสั่ง

สิหันหลังให่เจ้า                       หันหน่าเข่าสู่เฮือน น้องเอย

หญิง(เว้าผญา) อ้ายเอ้ย…..

คันอ้ายคืนเมือบ้าน                  นงครานน้องขอสั่ง แน่เด้ออ้าย

ยามอ้ายขึ่นโคกสูง                   อ้ายอย่าไปยามค่ำ เด้ออ้าย

ยามอ้ายลงโคกต่ำ                    ระวังตำตอมอน

ยามอ้ายนอนในห่อง                ให่ฝันหาน้องแน

น้องอยู่พี้                                  สิคอยถ่าบาดห่าฝัน อ้ายเอย

จบบริบูรณ์

………………………………………………………………………………………………………………

4.  การแสดงจ่ายผญา

เนื่องในงานมหกรรมภูมิปัญญายกระดับคุณภาพผู้สูงอายุ สร้างอาหารปลอดภัยเทิดไท้มหาราชินี

12 ตุลาคม  2551

ณ สนามมิ่งเมือง จังหวัดสกลนคร

……………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………….

ชาย

เรียนท่านประธานจัดงาน คณะกรรมการ ท่านผู้ฟังผู้ชมที่เคารพรักทุกท่าน

อันดับต่อไปเป็นการแสดงการจ่ายผญาของชมรมผู้สูงอายุอำเภอเจริญศิลป์ ผู้แสดงประกอบด้วย แม่ใหญ่หนูแสง  เทพวงศ์ษา และกระผม พ่อใหญ่ยุ้ย  ทองลอง ขอเชิญรับฟังรับชมได้แล้วครับ

หญิง

เถ่าเอ้ยเถ่า เจ้าคือมาขี่คร้าน             เป็นตาหน่ายแท้นอ

ป่านกะบ่ฮอ ปอกะบ่ฝั่น                      นั่งหำซันตั้งขี่เถ่า

คือบ่สอนลูกเต้า                                   ยามเฮาเถ่าได้เพิงเขา ตั๊วหละเถ่า

ชาย

แม่เถ่าเว้า                                 เป็นตาหน่ายบ่อายหลาน

ยานกะเรื่องของหำ                  สิอยู่ไปตามพื้น

ฟืนข่อยกะหา ปลาข่อยกะปิ้ง  ให้ผิงไฟจักอุ่นแน่ถ่อน

เรื่องบอกสอนลูกเต้า               เอาไว้บาดอุ่นกาย เถ่าเอย

หญิง

เวียกงานมีเป็นร้อย      คอยแต่นั่งผิงไฟ

สิย่างไปย่างมา             ซอยกันกะบ่ได้

บ่อยากอายไทบ้าน      ลูกหลานเขาหุ่มว่า

ห่า..ตาเว็นขึ่นเคิงฟ้า    ยังมาเว้าว่าหนาวนี่นา

ว่าให่ลุกนั่งใหม่           กะยังบ่เข่าใจอยู่  ลุกขึ่นนั่งใหม่ถ่าแม้ ข่อยอยากอายคน พ่อเถ่าอันนี้

 

 

ชาย

อย่าเว้าดังหลาย  ลูกหลานสิได้ยินนำ ข่อยนั่งอ่อยเจ้าไว้มื้อแลง ตั๊วะละเถ่า  หนังโป้ฟลอโชว์เฮากะยังได้จ้างเบิ่ง อันนี้ข่อยให้เจ้าเบิ่งฟรี ๆ หนาว ๆ จังสี้ เจ้าเบิ่งแล้วสิบ่เป็นนิก ๆ แหนก ๆ จั๊กเล็กจั๊กนอย คือปลาซิวถืกแหห่างแนบ้อเถ่า

หญิง

คันนำทันผัดเว้าเรื่องใหม่ กลิ้งปานบักตูมกา เจ้ากะเก่งแต่เรื่องเว้านั้นหละเถ่า  นอกนั้นบ่เป็นท่า ฟังข่อยสิเว้าผญาผู้เถ่าให้ฟัง

เถ่าแก่แล้ว                   มีแต่แนวบ่เป็นท่า

ค่ำลงมานั่งให่              ย้านเมียน้อยเหนี่ยงหำ  ซั้นแหล่ว

ชาย

เลี้ยงช้างเถ่า                              ขายงาได้กินค่า

เลี้ยงช้างน้อย                            ตายจ้อยค่าบ่มี  ซั้นแหล่ว นางเอย

หญิง

เลี้ยงช้างเถ่า                              ขายงาได้กินค่า

เลี้ยงผู้เถ่า                                 งาเจ้าอยู่ใส  เถ่าเอย

งาเจ้าอยู่ใสละเถ่า  ข่อยเห็นแต่แข่วฮ้าง ๆ หล่นไปนำเกือบสู่มื้อ ใกล้สิเมิ้ดแล้ว  เอาไปขายกะบ่มีผู้ซื้อ

ชาย

อยู่นำกันมาโดนจนเถ่า เจ้ายังบ่เคยเห็นงาของข่อยติ๊

หญิง

เจ้าบ่แม่นช้าง สิมีงาได้จั่งใด

ชาย

ฟังข่อยสิเว้าสู่ฟัง

งาผู้เถ่า                                     เกิดอยู่ในใต้ท้องหย่อน

คันได้นอนนำผู้สาวส่ำน้อย     สิเงยหน่าจอบถ่าแยง ซั้นแหล่ว เถ่าเอย

หญิง

เจ้ากะหาเว้าไปทั่วทีปทั่วแดน เว้าบ่อยากอ้ามอยากอายลูกหลานไทยบ้านผู้เพิ่นมานั่งฟัง บ่สมเป็นผู้เถ่า ฟังข่อยสิเว้าสู่ฟัง

งาผู้เถ่า                                     คือเฮือนซานบ้านซ่อง

เทิงเงินทองช้างม้า                   นาฮั้วไฮ่สวน

งัวควายโตจ่อยอ้วน                 หมูหมาเป็ดไก่

ฮวมข้าวของเครื่องใช้              เทิงหลายนี้เอิ้นว่างา  ซั้นแหล่ว เถ่าเอย

ชาย

สาธุ ….. เจ้าคือฮู้ดีแท้หละเถ่า  ….

หญิง

ข่อยจำคำสอนของพ่อข่อยได้  พ่อข่อยเป็นจารย์  เจ้าสิขอหยัง ว่ามาโลด บ่ต้องเกรงใจ

ชาย

ข่อยขอเจ้าอย่างเดียว คือบ่ให่เจ้าไปฟ้อนกลองยาวนำหมู่   เถ่าบ่อยู่สมเถ่า ข่อยอยากอายไทยบ้าน

หญิง

บ่แม่นเจ้าหึงข้อยบ้อหละเถ่า  เถ่าเอ้ยข่อยฮู้โตอยู่ดอกว่าเถ่าแล้ว นอกจากเจ้าแล้ว บ่มีผู้มาคุยมาหมักข่อยดอก  คุณหมอเพิ่นว่า การฟ้อนกลองยาวเป็นการออกกำลังกายที่เหมาะสมที่สุดสำหรับผู้เถ่า หน้าตาข่อยสดใสปานสาวส่ำน้อยกะย้อนไปฟ้อนกลองยาวนี่หละ  คุณหมอเพิ่นยังแนะนำว่า

อาหารนั้น                                กินวันหละห้าหมู่

อยู่หม่องมี                               อากาศดีหันใจได้

ออกกำลังกายไว้                      สม่ำเสมอมื้อละเทื่อ

อุจจาระเข่าส้วม                       ยามเช้าสู่วัน

อารมณ์ขันยิ้มแย้ม                   แจ่มใส่บ่เคียดง่าย

อนามัยเพียบพร้อม                  ไผเฮ็ดได้อายุยืน  ซั้นแหล่ว เถ่าเอย

เจ้ากะอย่ามัวเมาแต่ไปเล่นไก่ตีหลาย  มันสิเป็นไข้หวัดนก ไปฟ้อนกลองยาวนำข่อยนั้นเป็นหยัง

ชาย

นกเป็นไข้หวัดมันเกี่ยวหยังกับไก่ตีข่อย

หญิง

นกเป็นไข้หวัดมันมากินข้าวนำไก่เจ้า ไก่เจ้าเลยติดไข้หวัดนำนก พอไก่เจ้าเป็นไข้หวัดนก เจ้าไปจับไปบายมัน เจ้ากะเลยติดไข้หวัดนกนำไก่ซั้นแหล่ว  เถ่าเอย ดีบ่ดีมันสิติ้ดมาฮอดข่อยและลูกหลาน  คุณหมอเพิ่นบอกไว้ห้ามเถียง

ชาย

ข้อยบ่ได้เถียง ข่อยเอาความจริงมาเว้า ข่อยบ่ได้เลี้ยงไก่ไปตีจักเทือ  วันเสาร์วันอาทิตย์ข้อยไปหาหมู่หาพวกในบ่อนไก่พอให้หมู่พวกฮู้ว่าข่อยยังมีชีวิตอยู่  ข่อยบ่ได้เข่าน้ำไก่ บ่ได้ดูดหัวไก่ บ่มีทางติดไข้หวัดนกแน่นอน เชื่อข้อยโลด

หญิง

อย่ามาแก้โต  ฟังข่อยสิเว้าสู่ฟัง

เล่นไก่นั้น                    โฮแซวม่วนซื่น

กลืนน้ำลายเมิ้ดมื้อ       ลืมข้าวน้ำจนท้องโพง  ซั้นแหล่ว

เจ้าเป็นโรคกระเพาะย้อนไปเล่นไก่ตีเมิ้ดมื้อ  จนลืมกินข้าวกินน้ำแม่นบ่

ชาย

เจ้าคือฮู้จั๊กดีกว่าข่อยแท้หละเถ่า

หญิง

ข่อยถามผู้นั้นผู้นี้ ถามหลายคนกะฮู้หลายขึ่นเป็นธรรมดา คันแม่นข่อยมักเล่นไก่ปานนี้ข่อยเป็นเซียนใหญ่แล้ว ฟังข่อยสิเว้าเรื่องการเล่นมวยเล่นไก่ให่ฟัง

เล่นมวยนั้น                             ให่เล่นใหญ่ก้าวกึง

เล่นไก่สูงเดือยยาว                   สิได้เงินเมียย้อง  เถ่าเอย

ชาย

คันซั้นเจ้าไปเล่นไก่ตีนำข่อยเบิ่งก่อนนา ข่อยกะอยากฮู้คือกันว่าเจ้าสิเป็นเซียนหรือเป็นหมู ….คุยหลายเป็นตาหน่ายเว้ย

หญิง

บ่ ข้อยย้านท้องโพง เจ้ากะพอเซาไปเล่นไก่แล้วหละเถ่า พอเข้าวัดเข้าวาฟังเทศน์ฟังธรรมแต่โดนแล้ว ฟังข่อยสิเว้าสู่ฟัง

เป็นผู้เถ่า                      บ่เข้าวัดฟังธรรม

กรรมนำทัน                 มันสิตายซ่ำเถ่า  เถ่าเอย

ชาย

โอ้ยแม่นดีหลายคันตายซ้ำเถ่า ..ตายซ้ำเถ่าแสดงว่าอายุยืน ฟัง ข้อยสิเว้าผญาผู้เถ่าสู่ฟัง

ถึงสิเป็นผู้เถ่า               บ่ดึ๋งดั๋งคือเก่า

แต่คันเส็งเรื่องเว้า         บ่มีย้านหย่อนไผ  ดอกนา เถ่าเอย

หญิง

คุยนำเจ้า                                  ยามใดมีแต่ล่าย

ไปออกกำลังกายนำข่อย          จั่งสิฮู้ว่าดี

มีเทิงตีกลองตึ้ง                                    กระจับปี่โปงลาง

เต้นนำจังหวะกลอง                 ส่ายแอวมือฟ้อน

ครูผู้สอนนุ่งสิ่นสั่น                      เต้นส่ายมันฟ้อนม่วน

ย้านแต่ชวนข่อยสู่มื้อ               ลืมสิ้นเล่นไก่ตี  ซั้นแหล่ว  เถ่าเอย

ไปเถ่า ฟ้าวแต่งโตไปฟ้อนออกกำลังกายนำข่อย จักเทือแน่ เถ่าเอย

ชาย

คันแม่นเป็นจั่งเว้า                    สิไปนำลองเบิ่ง

เทือเจ็บแอวปวดข้อ                 หายได้ดั่งเจ้าคุย

เทือได้สุยสาวแม่ฮ้าง                ได้ถางโพนปลูกบักถั่ว

ได้เป็นผัวสาวแม่ฮ้าง               คือดั่งเจ้ากล่าวขาน  เถ่าเอย

ไปเถ่า ข่อยพร้อมแล้ว

หญิง

คันเว้าผัดตื่มหมื่อตื่มเกีย  ไปฮอดหม่องออกกำลังกายแล้ว เอาเต็มที่โลดเด้อเถ่า ใกล้มื้อแล้วละ

เสียดายเด่                     เวลาผัดมาไล่

คณะใหม่คอยถ่าเว้า     เขาสิฮ้ายว่าเว้าหลาย  เถ่าเอย

สุดท้ายแล้ว  ให่เจ้ากล่าวอวยพรให่ท่านผู้ฟังผู้ชมการแสดงของเฮามื้อนี้  เอากลอนอวยพรคัก ๆ เด็ด ๆโลดเด้อเถ่า ข่อยสิคอยสาธุนำก้น

ชาย

ชีวิตต่อแต่หนี่              ให่มีตั้งแต่ความสุข

อันหมู่มวลความสุข    อย่าสิมีมาใกล้

อันหมู่โรคาไข่             หวัดไอให้ไกลห่าง

ได้พบทางก้าวหน่า      เจริญขึ่นบ่ถอย

เป็นบ่าวสาวสำน้อย    ห่าร้อยปีกะยังดีคือเก่า

บ่มีวันแก่เถ่า                ดังที่เจ้าใฝ่ฝัน

นอนหลับนั้น              ได้เงินพันเงินหมื่น

ตื่นขึ่นได้                     เงิน เงิน เงิน และเงิน เด้อ

หญิง

สาธุ

ชาย / หญิง

การแสดงการจ่ายผญาของชมรมผู้สูงอายุอำเภอเจริญศิลป์จบเพียงเท่านี้

สวัสดีครับ สวัสดีค่ะ

จบบริบูรณ์

 

……………