ผญาไว้อาลัย

………………….

กลอนที่  1

………………

ชีวิตของพ่อนั้นได้ฟันฝ่ามาหลาย

เทิงค้าขายเฮ็ดนา  ตั้งโรงสีเลื่อยไม้

ไปทำงานรับจ้าง แบกปูนเป็นช่าง

คันแม่นมีผู้จ้าง พอเฮ็ดได้สู่งาน

มีผู้วานผู้เว้า  ไปซ่อยเขาเมิดสู่แห่ง

เงินค่าแฮงได้บ่ได้  คันซอยได้ไปซอยเขา

เอาแฮงกายเข่าสู่  แลกเงินทองของใช้จ่าย

เหนื่อยส่ำใดบ่จ่มบ่เว้า บ่เซาสู้เรื่องงาน

บ่ขี่คร้าน  เวียกงานเฮ็ดสู่อย่าง

หาทางฝึกลูกเต้า  ส่งลูกเข้าได้ฮ่ำเฮียน

ฝึกให้เพียรบ่คร้าน  การงานเวียกหน้าที่

เป็นคนดีใช้ได้     ไทบ้านให้อยู่นำ

ชีวิตของพ่อนั้น    เป็นแบบอย่างทางดี

ให้ลูกเดินนำหลัง  ถึงหม่องหมายคือฝันไว้

ต่อนี้ไปบ่เห็นหน้า   พ่อของเฮาคือแต่เก่า

เว้านำเฮาสู่มื้อ   ต่อจากนี้บ่ได้เห็น

ไปนำเวรกรรมสร้าง  ไผมันพระเพิ่นว่า

จักสิดีชั่วฮ้าย   บ่เห็นฮู้แล้วแต่กรรม

ขอกรรมดีพ่อเคยสร้าง   ทานมัยพ่อเคยก่อ

บุญพ่อแม่พี่น้อง   กินทานสร้างให้หลั่งโฮม

เป็นพลังดลให่   พ่อไปดีมีสุขยิ่ง

สู่สวรรค์คิ้งนิ้ง  วิมานฟ้าบ่อนสำบาย

คันแม่นตายได้เกิดพ้อ   ขอเป็นลูกเป็นหลาน

อยู่นำกันนานดน   ได้ตอบแทนพระคุณท่าน

อันหมู่พาลภัยฮ้าย   อันตรายให้หนีห่าง

มีความสุขอยู่สร้าง   ฮักแพงมั่นบ่จืดจาง พ่อเอย

ด้วยความฮักและอาลัยยิ่ง

จาก  เมียลูกหลานและญาติพี่น้องสู่คน

………………

กลอนที่  2

………………

ลูกเอ้ย 

พอได้ยินข่าวร้าย  ใจสั่นนอนบ่หลับ

น้ำตารินไหลนอง อาบลงทั้งสองแก้ม

แนมขึ้นไปเทิงฟ้า วอนอินทาให่เพิ่นซอย

แม้นสิเดิกน้ำค้างย้อย ยังตาค้างหลับบ่ลง

เขาส่งลูกมาให้ ไร้ชีวิตวิญญาณ

ปานหัวใจพ่อแม่หยุด มุ่นเป็นผงแตกม้าง

ความหวังสลายสิ้น  ทลายลงเกลี้ยงอ่อยห่อย

ปลงใจคอยล่วงหน้า ยังเกือบบ้าป่วงกะเทิน

เมินบ่กินข้าวน้ำ  บ่ถามคนมิดอิ่มซิม

ฝืนยิ้มยามต้องเว้า  ยามต้องเข้าหน้าหมู่คน

ขอกุศลที่ลูกสร้าง ทานมัยที่ลูกก่อ

บุญพ่อแม่พี่น้อง   กินทานสร้างหลั่งโฮม

เป็นพลังโดนให่  ลูกไปดีมีสุขยิ่ง

สู่สวรรค์คิ้งนิ้ง  วิมานฟ้าบ่อนสำบาย

คันแม่นตายได้เกิดพ้อ  ขอให้ฮักแพงกัน

ผูกสัมพันธ์กลมเกลียว   เกิดฮ่วมกันทุกชาติ

อันหมู่พาลภัยฮ้าย   อันตรายให้หนีห่าง

สุขสมหวังจนแก่เฒ่า   ยืนยาวหมั่นส่ำหมู่เขา  ลูกเอย

ด้วยความฮักและอาลัยอย่างยิ่ง

จาก…พ่อ แม่ และญาติพี่น้องสู่คน

………………………….

กลอนที่  3

…………………………

ยายเอ้ย  

เฮาย้ายมาแต่ก้ำ บ้านเก่าเมืองอุบล

เพราะว่าฝนบ่ฮวยฮำ  หลายปีมีแต่แล้ง

ขี่เกียนมาส่องแส่ง ยามเดือนหงายจั่งออกย่าง

ยามกลางเว็นแดดฮ้อน ต้องนอนยั้งพักเซา

หลายคืนเข่า จั่งมาฮอดเจริญศิลป์

ดินแดนในความฝัน สร่างเฮือนซานซื้อนาไว้

มีลูกหลายเพิ่มขึ่น   แปดคนแตกยาวยาว

เทิงลูกสาวลูกสะใภ้   ลูกชายพร้อมพร่ำเขย

แม่บ่เคยยอมแพ้   แก่การงานเวียกหน้าที่

เฮ็ดให้มีแบ่งปันให้   ลูกหลานได้ทั่วกัน

สร้างความฝันจนแก่เถ่า   เฝ้าเลี้ยงหลานเบิ่งแยงลูก

ผู้ใดทุกข์ยากไฮ้    บ่ไลถิ่มซ่อยหนุน

บุญคุณแม่ใหญ่นั้น   ทะเลหลวงกะบ่ส่ำ

ท้องฟ้าเพิ่นว่ากว้าง   บ่เคิ่งเสี่ยวแม่ใหญ่เฮา

มามื้อนี้เจ้า ได้มาจากพวกเฮาไป

ลูกหลานต่างอาลัย   หลั่งไหลมางานเจ้า

จากบ้านเหนือบ้านใต้   เทิงใกล้ไกลได้ฮู้ข่าว

พากันมาส่งเจ้า   กินทานสร่างส่งกุศล

ขอผลบุญแม่เคยสร่าง   ทานมัยแม่เคยก่อ

บุญพ่อแม่พี่น้อง  ลูกหลานสร่างให่หลั่งโฮม

เป็นพลังดลให่   แม่ไปดีมีสุขยิ่ง

สู่สวรรค์คิ้งนิ้ง    วิมานฟ้าบ่อนสำบาย

คันแม่นตายได้เกิดพ้อ    ขอให่ฮักแพงกัน

อยู่นำกันนานโดน   ฮักเเพงกันจนแก่เถ่า

ให่ฮักเฮาเหนียวแหน่น  ได้เป็นแฟนกันคือเก่า

ยาวยืนจนฮอดมื้อ   นิพพานพ้นทุกข์ภัย …..ยายเอย

ด้วยความฮักและอาลัยอย่างยิ่ง

จาก ตา ลูก หลาน และญาติพี่น้องสู่คน

………………

กลอนที่  4

……………… 

พ่อเกิดอยู่ทางก้ำ บ้านเก่าเมืองอุบล

ฝนบ่มาฮวยฮำ     หลายปีมีแต่แล้ง

ขี่เกวียนมาส่องแส่ง  ยามเดือนหงายจั่งออกย่าง

ยามกลางเว็นแดดฮ้อน ต้องนอนยั้งพักเซา

หลายมื้อหลายคืนเข่า จั่งมาฮอดเจริญศิลป์

ดินแดนในความฝัน  สร่างเฮือนซานซื้อนาไว้

มีลูกหลายเพิ่มขึ่น   สิบเอ็ดคนแตกยาวยาว

ลูกผู้นี่สิเอาอันนั้นลูกผู้นั่นสิเอาอันนี่   ตีฆ่าไห่ยาดกัน

พอลูกใหญ่ได้เฝ่าบ้าน   เลี้ยงหลานเบิ่งแยงลูก

ผู้ใดทุกข์ยากไฮ้   บ่ไลถิ่มซ่อยหนุน

บุญคุณของพ่อนั้น   ทะเลหลวงกะบ่ส่ำ

ท้องฟ้าเพิ่นว่ากว้าง บ่เคิ่งเสี่ยวพ่อเฮา

มื้อนี้ …มาถึงคราวต้องพลัดพราก   พ่อได้จากพวกเฮาไป

ลูกหลานต่างอาลัย   หลั่งไหลมางานเจ้า

จากบ้านเหนือบ้านใต้   เทิงใกล้ไกลได้ฮู้ข่าว

พากันมาส่งเจ้า    กินทานสร่างส่งกุศล

ขอผลบุญพ่อเคยสร่าง   ทานมัยพ่อเคยก่อ

บุญพ่อแม่พี่น้อง  ลูกหลานสร่างให่หลั่งโฮม

เป็นพลังโดนให่  พ่อไปดีมีสุขยิ่ง

สู่สวรรค์คิ้งนิ้ง   วิมานฟ้าบ่อนสำบาย

คันแม่นตายได้เกิดพ้อ   ขอเป็นลูกเป็นหลาน

อยู่นำกันนานโดน   ได้ดูแลกันทุกชาติ

จนได้พานพบพ้อ   พระศรีอารย์เพิ่นมาซ่อย

ได้ถึงธรรมอย่างน้อย   นิพพานพ้นทุกข์ภัย ..พ่อใหญ่เอย

ด้วยความฮักและอาลัยยิ่ง

จาก…ลูกหลาน และญาติพี่น้องสู่คน

………………….

กลอนที่  5

………………..

แม่ได้อดทนเลี้ยง  ลูกสิบคน จนเติบใหญ่

หนักส่ำใดแม่กะสู่  บ่มีย้าน หวั่นไหว

ยามใด๋ลูกโศกเศร้า  แม่เข้าใจ  บ่เหินห่าง

อยู่ข้างกายคอยเว้า ปลอบใจให้ ได้ผ่อนคลาย

ชีวิตของแม่นั้น  เป็นแบบอย่าง ทางดี

ให่ลูกเดินนำหลัง ฮอดหม่องหมาย คือฝันไว้

ได้มีเป็นส่ำหมู่พวก อยู่กินดี ส่ำผู้อื่น

สุขสำบายถ่วนหน่า ฮักกันมั่น ดังแม่หวัง

นับตั้งแต่มื้อนี้ บ่มีแม่  ให่เฮาเห็น

เหลียวหาใส กะเปล่าแปน  บ่เห็นจ้อย

แม่ที่คอยคุยเว้า แนะนำเฮา  ทุกเช้าค่ำ

กรรมได้มาพรากข่าง วางให่ แม่ห่างไกล

แม่ไปเกิดชาติหน้า อย่าได้ห่วง ทางหลัง

ลูกหลานยังมีกรรม ต้องทำดี  ให่หลายขึ่น

เทื่อแม่คืนมาเกิดพ้อ บ้านเมืองเฮาเฮืองฮูง

มวลป้าลูงญาติพี่น้อง ฮ่างมีขึ่น คู่สู่คน

คันลูกหลานบ่จนแล้ว แม่เกิดนำบ่ทุกข์ยาก

ความลำบากสิบ่พ้อ มีสุขได้ส่ำสวรรค์

มื้อนี้นั้น ลูกหลานที่ฮู้ข่าว

กับหมู่ชาวพี่น้อง เทิงไกลใกล้ได้หลั่งโฮม

พากันมางานเจ้า สงสะกานพร้อมพร่ำ

ทำกุศลส่งเจ้า ไปโลกหน่าสู่สวรรค์

ขอผลบุญแม่เคยสร่าง ทานมัย  แม่เคยก่อ

บุญพ่อแม่พี่น้อง ลูกหลานสร่าง  ให่หลั่งโฮม

เป็นพลังโดนให่แม่ไปดี  มีสุขยิ่ง

สู่สวรรค์คิ้งนิ้ง วิมานฟ้า  บ่อนสำบาย

คันแม่นตายได้เกิดพ้อ ขอเป็นลูก  เป็นหลาน

อยู่นำกันนานโดนได้ตอบแทน  พระคุณแม่

ได้ดูแลกันทุกชาติจนพระศรีอารย์ เพิ่นมาซ่อย

ได้ถึงธรรมอย่างน้อยนิพพานพ้นทุกข์ภัย..แม่เอย

ด้วยความฮักและอาลัยอย่างยิ่ง

จากใจของลูกหลานและญาติพี่น้องสู่คน

……………….

กลอนที่  6

……………….

ลูกแม่เอ้ย..

ยามแม่เจ็บป่วยไข้  หวังใจให่ลูกซ่อย

คอยป้อนข้าวป้อนน้ำ ดูแลเฝ้าซอยรักษา

ยามสังขารแม่เถ่า  ชรากาลใกล้ฝั่ง

แม่ยังหวังได้เพิงเจ้า ปิดตาให้บาดแม่ตาย

ลูกแม่เจ็บป่วยไข่  ส่งโรงหมอให่เพิ่นซ่อย

แม่เฝ้าคอยสู่มื้อ หวังว่าเจ้าสิส่วงหาย

ยาใดดีหามาให่  หมอใดดีให่เพิ่นซอย

แม่เฝ้าคอยสู่มื้อ สุดท้ายตายจากกัน

ความใฝ่ฝันของแม่ ฝันไปกะดายเปล่า

มาถึงคราวต้องพลัดพราก จากกันแล้วแน่นอน

แม่ขอวิงวอนไหว้ รัตนตรัยเป็นที่เพิง

คุณความดีเป็นที่ตั้ง  อวยพรให้ลูกไปดี

ให้เจ้ามีเป็นได้ สมตั้งใจในชาติใหม่

อันหมู่เจ็บป่วยไข้ ให้หนีเว้นห่างไกล

มีพลานามัยเข้ม  แข็งแรงแฮงบ่ลา

อายุยืนเด้อลูกหล่า ชาติหน้าให้ฮ่างมี

กรรมดีลูกสร้างไว้ ตั้งแต่เก่าคราวหลัง

จงมาเป็นพลังดล   ซอยหนุนคูณค้ำ

นำส่งให่ ลูกไปดีมีสุขยิ่ง

สู่สวรรค์คิ้งนิ้ง วิมานฟ้าบ่อนสำบาย

คันแม่นตายได้เกิดพ้อ ขอให่ฮักแพงกัน

ใจผูกพันเกลียวกลม เกื้อกูลกันทุกชาติ

จนได้พานพบพ้อ พระศรีอารย์เพิ่นมาซ่อย

ได้ถึงธรรมอย่างน้อย   นิพพานพ้นทุกข์ภัย…ลูกเอย

ด้วยความฮักและอาลัยยิ่ง

จาก…แม่

…………………

กลอนที่  7

………………..

พ่อเอ้ย  แม่ขอเว้าความในใจให่พ่อฟังเทือสุดท้ายแน่เด้อ..เพราะนับจากมื้อนี้ไปเฮาสิได้พบพ้อกันกะต่อเมื่อฝันท่อนั้นหละ…

ยามแม่เจ็บป่วยไข้  หวังใจ ได้เพิ่งพ่อ

พาหาหมอ  ปิ่นปัวให้ อยู่เฝ้าบ่ห่างกาย

ยามเป็นตายายเฒ่า ชรากาลใกล้ฝั่ง

หวังเจ้าเป็นหมู่เพื่อน พาเข้าวัด ไปเฮ็ดบุญ

เฮาได้ลงทุนสร้าง หลักฐานมีบ้านช่อง

มีพ่อแม่พี่น้อง ลูกหลานเพิ่ม ดังพ่อฝัน

เฮามีบ้านมีรถ  มีไฮ่นา  ทุกสิ่งอย่าง

ย่างไปได้สู่หม่อง บ่อายหน้าหมู่เขา

แต่เจ้ามาป่วยไข้ บ่ส่วงหายเป็นตาหน่าย

พาไปปัวสู่หม่อง ที่คนเว้ากล่าวเถิง

เทิงหมอไกลหมอใกล้ พาไปหา ให้เพิ่นซอย

ได้แต่คอยสู่มื้อ  บ่หายจ้อย จนจ่อยตาย

ข้อยไห้จนเมื่อยม้อย  สะหวอยไปกะหลายเทือ

แต่ต้องอยู่เพื่อลูกเต้า   ซ่อยเขาให้ใหญ่สูง

มวลป้าลุงญาติพี่น้อง   เพิ่นกะซ่อยเหลือเฮา

เจ้าอย่าห่วงทางหลัง  ให้ไปดีอย่ามีฮ้อน

ขอกราบวิงวอนไหว้  พระรัตนะตรัยให้เพิ่นซอย

กรรมดีทั้งใหญ่น้อย  เคยทำไว้ให้หลั่งโฮม

เป็นพลังดลให้  พ่อไปดีมีสุขยิ่ง

สู่สวรรค์คิ้งนิ้ง  วิมานฟ้าบ่อนสำบาย

คันแม่นตายได้เกิด  พ้อขอให้ฮักแพงกัน

ผูกสัมพันธ์กลมเกลียว  ฮักแพงกันทุกชาติ

สมปรารถนาทุกด้าน  ทั้งเวียกงานการหน้าที่

สุขภาพดีสมมาดมุ่ง   ยืนหมั่นท่อหมู่เขา  อ้ายเอย

ด้วยความฮักและอาลัยอย่างยิ่ง

จาก…แม่ขวด  และลูก ๆ สู่คน

……………….

กลอนที่  8

………………

แม่เอ้ย   

แม่ได้อดทนเลี้ยง  ลูกสิบคน จนเติบใหญ่

หนักส่ำใดแม่กะสู่  บ่มีย้าน หวั่นไหว

ยามใด๋ลูกโศกเศร้า  แม่เข้าใจ  บ่เหินห่าง

อยู่ข้างกายคอยเว้า ปลอบใจให้ ได้ผ่อนคลาย

ชีวิตของแม่นั้น  เป็นแบบอย่าง ทางดี

ให่ลูกเดินนำหลัง ฮอดหม่องหมาย คือฝันไว้

ได้มีเป็นส่ำหมู่พวก อยู่กินดี ส่ำผู้อื่น

สุขสำบายถ่วนหน่า ฮักกันมั่น ดังแม่หวัง

นับตั้งแต่มื้อนี้ บ่มีแม่  ให่เฮาเห็น

เหลียวหาใส กะเปล่าแปน  บ่เห็นจ้อย

แม่ที่คอยคุยเว้า แนะนำเฮา  ทุกเช้าค่ำ

กรรมได้มาพรากข่าง วางให่ แม่ห่างไกล

แม่ไปเกิดชาติหน้า อย่าได้ห่วง ทางหลัง

ลูกหลานยังมีกรรม ต้องทำดี  ให่หลายขึ่น

เทื่อแม่คืนมาเกิดพ้อ บ้านเมืองเฮาเฮืองฮูง

มวลป้าลูงญาติพี่น้อง ฮ่างมีขึ่น คู่สู่คน

คันลูกหลานบ่จนแล้ว แม่เกิดนำบ่ทุกข์ยาก

ความลำบากสิบ่พ้อ มีสุขได้ส่ำสวรรค์

มื้อนี้นั้น ลูกหลานที่ฮู้ข่าว

กับหมู่ชาวพี่น้อง เทิงไกลใกล้ได้หลั่งโฮม

พากันมางานเจ้า สงสะกานพร้อมพร่ำ

ทำกุศลส่งเจ้า ไปโลกหน่าสู่สวรรค์

ขอผลบุญแม่เคยสร่าง ทานมัย  แม่เคยก่อ

บุญพ่อแม่พี่น้อง ลูกหลานสร่าง  ให่หลั่งโฮม

เป็นพลังโดนให่แม่ไปดี  มีสุขยิ่ง

สู่สวรรค์คิ้งนิ้ง วิมานฟ้า  บ่อนสำบาย

คันแม่นตายได้เกิดพ้อ ขอเป็นลูก  เป็นหลาน

อยู่นำกันนานโดนได้ตอบแทน  พระคุณแม่

ได้ดูแลกันทุกชาติจนพระศรีอารย์ เพิ่นมาซ่อย

ได้ถึงธรรมอย่างน้อยนิพพานพ้นทุกข์ภัย..แม่เอย

ด้วยความฮักและอาลัยอย่างยิ่ง

จากลูกหลานและญาติพี่น้องสู่คน